Klimaatrobuust voedsellandschap

De landbouwsector wordt sterk beïnvloed door de klimaatverandering, zowel door de directe gevolgen als droogte en wateroverlast, als de daarmee verbonden economische en maatschappelijke verschuivingen. Een landbouwlandschap dat investeert in een klimaatvriendelijke aanpak wint aan veerkracht.



Delen
Fauna-akker

Naar een gedragen landbouwondernemerschap

Regelgeving, de klimaatverandering en maatschappelijke verwachtingen maken het uitdagender dan ooit voor land- en tuinbouwers om te ondernemen. 

Ze moeten hun bedrijfsvoering zo aanpassen dat hun operationele werking zo klimaat- en milieuneutraal mogelijk verloopt, toch winstgevend blijft, en hen ook nog genoeg ruimte geeft om als mens gelukkig in het leven te staan. 

Naar een klimaatbestendiger landschap

Natuur en landbouw zijn met elkaar verweven in onze contreien:

  • de agrarische landschappen, buiten de natuurgebieden herbergen een belangrijke soortenrijkdom aan akker- en weidevogels.
  • een groenblauw netwerk langsde landbouwpercelen verbindt natuurkernen met elkaar. 
  • insecten in de graslanden zijn bulkvoedsel voor vele vleermuissoorten.

Deze verwevenheid is vaak het decor voor spanningen tussen natuur en landbouw, terwijl het net kansen biedt om de landbouw in het landschap klimaatrobuuster en duurzamer te maken.

  • Landschapslinten kunnen als waterbuffer dienen langs de percelen, akkererosie voorkomen, zowel boven als ondergronds koolstof opslaan.
  • Het beheer en de valorisatie van houtkanten kan bijdragen aan lokale landbouwverbreding.
  • Op de percelen zelf kunnen specifieke teelten, een doordacht maai-, graas – en mestbeleid bijdragen aan een veerkrachtige landbouwproductie. 

Nood aan een gebiedsgerichte intergemeentelijke aanpak

De uitdagingen vragen om een gebiedsgerichte en intergemeentelijke aanpak en een coalitie van actoren die samenwerken. Op die manier ontstaat er voldoende schaalgrootte en kunnen actoren, beleid, lopende processen en beschikbare instrumenten meer en beter op elkaar afgestemd worden.  

Een gebieds- en stakeholderanalyse vormde de start van het traject. Vervolgens werkte een extern bureau een drieledige landschapsscan uit. Deze inzichten vormen de basis voor de opmaak van een actieplan. Van bij de start hebben boeren inbreng via participatie. 

Dialoogmomenten

In het najaar van 2024 duiken we samen met de landbouwers in de landschapsscan. Tijdens drie dialoogmomenten verzamelen we input voor een actieplan met haalbare maatregelen op maat. Daarnaast bedenken we insteken voor vijf behapbare projectideeën.

Landschapsscan 'Klimaatrobuuster voedsellandschap Noorderkempen'

De landschapsscan richt zich op het begrijpen van de landschapsecologie en de landbouw in de Noorderkempen.

Gesprekken tijdens de landbouwadviesraden, digitale overlegmomenten en interviews met land- en tuinbouwers tijdens een uitgebreide terreinverkenning bezorgen ons vernieuwde inzichten. Kaartmateriaal levert geologische, bodemkundige, en hydrologische analyses die helpen om de uitdagingen van het gebied, zoals droogteproblematiek en klimaatverandering, in kaart te brengen. De analyse van het agrocomplex van de regio belicht de huidige landbouwpraktijken en de economische impact ervan. In een werksessie met vertegenwoordigers van de sector en de gemeenten identificeren we gebiedsspecifieke uitdagingen en kansen voor de landbouw.

Raadpleeg de landschapsscan
Rolklaver
© Rollin Verlinde, Vilda
Meer info over de dialoogmomenten